Earth hour

Minister Koenders bezoekt Arctisch gebied

Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) brengt eind augustus een bezoek aan het Arctisch gebied. De reis begint vrijdag 28 augustus 2015 op het Noorse eiland Spitsbergen, waar de minister een ontmoeting heeft met leden van de grootste Nederlandse Noordpool-expeditie ooit. Koenders reist daarna naar de Amerikaanse staat Alaska, waar hij op uitnodiging van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry op 30 en 31 augustus 2015 deelneemt aan een internationale conferentie over klimaatverandering en het Arctisch gebied.
‘De Noordpool is een uniek gebied dat van groot belang is voor het ecosysteem van de aarde. De snelle veranderingen ter plekke hebben wereldwijd grote gevolgen. Daarom is het van belang om zoveel als mogelijk in internationaal verband te spreken en afspraken te maken over duurzame omgang met het gebied’, aldus Koenders voorafgaand aan de reis.
Volgens Koenders ligt de zorg voor Noordpool niet alleen bij de Arctische landen, maar bij de internationale gemeenschap in het geheel. ‘Nederland draagt daarom per jaar 3,7 miljoen euro bij aan onderzoek op de Noord- en Zuidpool. Daarnaast zijn we als waarnemer actief bij de Arctische Raad.’ De Arctische Raad is een overlegorgaan van de acht Arctische staten.
In het Noorse Longyearbyen heet de minister op 28 augustus 2015 de Nederlandse Noordpoolexpeditie SEES welkom. De expeditie wordt georganiseerd door het Arctisch Centrum Groningen in samenwerking met het Willem Barentsz Poolinstituut. Ruim 50 wetenschappers keren dan na twee weken onderzoek terug. ‘Dankzij deze expeditie krijgen we meer inzicht in de gevolgen van menselijke activiteiten en klimaat-verandering voor het poolgebied. Dat helpt ons om op een verantwoorde manier om te kunnen gaan met dit kwetsbare gebied’, aldus Koenders.
Daarnaast is het wetenschappelijk onderzoek in de poolstreken een manier om internationaal samen te werken en in gesprek te blijven over dit, ook voor Nederland, strategisch belangrijke gebied. Koenders: ‘Het Arctisch gebied staat in toenemende internationale belangstelling om ecologische, economische, maatschappelijke en geopolitieke redenen. We moeten er alles aan doen om de constructieve internationale samenwerking die tot op heden het Noordpoolgebied kenmerkt, voort te zetten. Het zij aan zij samenwerken door wetenschappers uit alle windstreken helpt daarbij.’
Koenders brengt ook een bezoek aan het Nederlandse onderzoeksstation in Ny-Ålesund en neemt deel aan een symposium waar de onderzoekers een deel van de wetenschappelijke resultaten met elkaar bespreken.
Ook zal hij een bilateraal overleg hebben met zijn Noorse ambtsgenoot Brende.
Na het bezoek aan Noorwegen reist de minister door naar Alaska, waar hij bij de internationale GLACIER-conferentie* aanwezig is. Hier wordt gesproken over de gevolgen van klimaatverandering voor het Arctisch gebied en de gevolgen van de veranderingen in het Arctisch gebied voor de rest van de wereld.
‘Het gaat dan niet alleen om ecologische veranderingen zoals bijvoorbeeld zeespiegelstijging, maar ook om economische en maatschappelijke gevolgen’, aldus Koenders. ‘In toenemende mate zullen ook terreinen zoals migratie, politieke stabiliteit en de internationale verhoudingen beïnvloed worden door klimaatverandering. Daar moeten we nu al in internationaal verband over nadenken.’ 
De reis van Koenders gaat vooraf aan de publicatie dit najaar van de nieuwe Nederlandse polaire strategie voor de jaren 2016-2020.

Ministerie van Buitenlandse Zaken, Nieuwsbericht | 16-08-2015
* Conference on Global Leadership in the Arctic: Cooperation, Innovation, Engagement and Resilience (GLACIER).

Ruimtevaarder André Kuipers op Groenland

In de driedelige documentaire André op Aarde bezoekt ruimtevaarder en WNF-ambassadeur André Kuipers bedreigde plekken die hij vanuit de ruimte zag.
Aflevering 2 (uitgezonden op 15 november 2013) ging over Groenland vs. New York.

Tijdens zijn bezoek aan Groenland sprak hij onder andere met Inuit Cicumpolar Council voorman Aqqaluk Lynge.
ntr.nl/andre-op-aarde
wnf.nl/ambassadeurs
schooltv.nl/video/andre-op-aarde-klimaatverandering-1/#autoplay

Geplaatst: 20.11.2013

Arctic Café – Leiden

De Noordpool in zwaar weer. Fotografie bij -30°C.
Lezing: Sacha de Boer
13 oktober 2013; 15.00 – 16.30 uur.
Rijksmuseum Volkenkunde
Steenstraat 1 – 2300 AE Leiden
www.volkenkunde.nl
Na museumentree, gratis toegankelijk.
Fotografe en voormalig journaalpresentatrice Sacha de Boer geeft een lezing over haar ervaringen in het Noordpoolgebied. Ze vertelt over de uitdagingen die de extreme weersomstandigheden met zich mee brengen, voor haar als fotograaf, maar ook voor de mensen die er wonen. Deze presentatie is een eerste bijeenkomst van het Arctic Café, een samen-werkingsverband tussen Rijksmuseum Volkenkunde en de Ambassade van Canada in Nederland. In deze serie wordt aandacht besteed aan de bewoners van het Noordpoolgebied. Het Arctic Café is open voor iedereen die geïnteresseerd is in ontwikkelingen in en rond het arctisch gebied, fotografie en Canadese cultuur. Geplaatst: 21.09.2013 Gewijzigd: 23.09.2013

Gjoa Haven – Rijksmuseum Volkenkunde

Gjoa Haven – Uqsuqtuuq
– ᐅᖅᓱᖅᑑᖅ

Tot 06.01.2014; Galerijtentoonstelling;
Foto’s: Sacha de Boer.
Rijksmuseum Volkenkunde
Steenstraat 1 / 2300 AE Leiden
www.sachadeboer.com   www.volkenkunde.nl
De fotoserie ‘Gjoa Haven’, in april 2008 gemaakt tijdens een avontuurlijke reis voor het Wereld Natuur Fonds, geeft een kijkje in de Inuit-gemeenschap van Uqsuqtuuq (Overdaad aan vet) en de ervaring met de harde wekelijkheid van het Arctische klimaat. Uqsuqtuuq ofwel Gjoa Haven ligt op het King Williams eiland in Nunavut, Canadees Noordpoolgebied.
(Red: De Noordpool is een punt gelegen in de Arctische Oceaan (Noordelijke IJszee).
In 1904 ging Poolreiziger Roald Amundsen met het schip de Gjøa bij King Williams Eiland voor anker en verbleef er twee winters samen met zijn bemanning. Hij vond dit ‘het mooiste haventje ter wereld‘ en noemde het plek Gjoa Haven. De Gjøa, die nu bij het Noorse Maritieme Museum in Oslo ligt, is ook de naamgever van een olieveld in het Noorse deel van de Noordzee.
Amundsen, die als eerste door de Noordwestelijke Doorvaart voer, leerde veel van de Netsilik Inuit, die in het gebied rond King Williams Eiland, rondtrokken. Tijdens zijn Zuidpoolexpeditie had hij daarvan veel profijt. Amundsen, bekend met de reizen van dr. John Rea, die als eerste de Noordwestelijke Doorvaart gezien had en waarvan dit jaar zijn 200ste geboortedag herdacht wordt, heeft terecht de sleutel tussen King William eiland en het Boothia schiereiland, boven het Rasmussen Basin, de Rae Strait genoemd. Ook heeft Rea vastgesteld dat King Williamland een eiland is. Eerst in 1927 vestigde de Hudson’s Bay Company een post bij Gjoa Haven en groeide het uit tot de huidige nederzetting.
Ken McGoogan schreef o.a. het fascinerende boek: Fatal Passage. The Untold Story of John Rae, the Arctic Adventurer Who Discovered the Fate of Franklin. McGoogan selecteerde en introduceerde ook: The Arctic Journals of John Rae.

Tegenpool
Fotoboekje: Sacha de Boer + Raymond Rutting
Uitgeverij: Atlas-Contact (1-2011);  64 blz.
ISBN: 9789045019178; Ramsj € 7,99
Het boekje bestaat uit twee delen: foto’s van Gjoa Haven (Sacha de Boer) en van een toeristenreis naar het Zuidpoolgebied (Raymond Rutting, verslaggever de Volkskrant). Doordat het kan worden omgekeerd, wordt de achterkant een nieuwe voorkant. Hierdoor wordt het werk van beide fotografen, dat  opvallend verschillend is, gescheiden. Aan beide kanten staat een beknopte inleiding, de foto’s zijn voorzien van korte bijschriften, met o.a. uitleg over de manier van fotograferen, bijvoorbeeld praktische tips hoe je met de apparatuur moet omgaan in extreem koude omstandigheden.
De opbrengsten gaan naar een goed doel om klimaatverandering tegen te gaan.

Eerder verscheen het fotoboek: Gjoa Haven.
Foto’s: Sacha de Boer. Tekst: Babs Assink.
Uitgeverij: Veenman Drukkers (2008); 194 blz.
ISBN: 9789086902262

Gjoa Haven whalers seek bowhead in Gulf of Boothia Crew  travel by boat to Taloyoak and portage to hunting site nunatsiaqonline.ca
NEWS: Nunavut September 12, 2013; Peter Varga

Whalers in Gjoa Haven, Nunavut’s third and final community permitted to hunt a bowhead whale this year, finally set sail on their whaling expedition Sept. 9, after a series of delays. The bowhead hunt is the community’s first in recent memory. In fact, no members of the whaling crew have ever hunted such an animal.

“We’re all hunters, but none of us have ever been on a bowhead hunt,” said James Qitsualik, chairman of the Gjoa Haven Hunters and Trappers organization and captain of the whaling party. “We’re all new to this.”
In preparation, the whaling party took advice from experienced bowhead whalers in other communities of the Kivalliq region that have performed such hunts, including Kugaaruk, Rankin Inlet, and Taloyoak.
“We’ve heard a lot from other communities on how to hunt and butcher [bowheads],” he said. “We’ve been studying the anatomy of the whale too.”
Twelve other communities of Nunavut have had bowhead hunts since 1996, when Fisheries and Oceans Canada and the Nunavut Wildlife Management Board first agreed to allow a limited hunt of the animal in the Nunavut Settlement Area. Since 2009, no more than three bowhead hunts per year are permitted in Nunavut – one to a given community in each region of the territory.
The communities of Pangnirtung and Repulse Bay caught this year’s two other bowheads in August.
Gjoa Haven hunters originally planned to do their hunt in mid-August, Qitsualik said, but a visit from Canadian Prime Minister Stephen Harper, who came to see the Canadian Rangers in the community, wiped out those plans.
“That’s when they got all the Rangers and we had trouble finding boats and hunters. So we had delay after delay,” he said. The captain originally assigned to the hunt backed out for the Rangers’ work, and a second captain resigned before Qitsualik took the post.
Meanwhile, the whaling party changed their choice of hunting location. Ice and wind conditions in James Ross Strait ruled out their first choice, 289 km of Gjoa Haven. The hunters’ second choice – to hunt for a whale in the Gulf of Boothia – is now underway.
Although the second choice is closer, little more than 160 km away, the whaling party has to portage boats and equipment over a narrow section of Boothia Peninsula, just east of the community of Taloyoak, to get to the site.
“The people of Taloyoak kept encouraging us to come here and they’re willing to help. That’s why we just said OK, let’s go,” Qitsualik said from the community on Sept. 11, where the party was planning the next stage of their journey after having spent the night.
Qitsualik and his crew of 15 expect to find many whales on other side of the portage at Lord Mayor Bay, he said, which faces the Gulf of Boothia.
“There’s a lot of whales on the other side, and there’s not many on this side,” Qitsualik said. Arctic waters between Gjoa Haven and Taloyoak “can be hazardous,” he said.
“We feel we’ll be safer here and we can get more help while we’re here also.”
Qitsualik and his whaling party are taking advice from the captain of last year’s bowhead whale hunt in Taloyoak along the way, he said. Taloyoak whalehunters caught their bowhead last year with captain Abel Aqqaq.
The party has a lot of heavy lifting to do on the portage. Four hunting boats will hit the waters of the Gulf of Boothia some time after Sept. 11, said Qitsualik, transported by ATV-towed trailers.
Once the whalers set up camp and set out into the water, they will search for a “small” bowhead, he said, 30 to 40 feet (nine to 12 metres) long.
“We don’t want a huge bowhead. The bigger they are, they’re stiffer and tougher, and not as tender and tasty,” Qitsualik said, ideally a “32-footer.”
“Our goal is to get a young one, as long as it’s not a calf or its mother.”
The whaling party hopes to meet their goal quickly, as temperatures drop and shallow waters begin to freeze. Qitsualik expects his group will also come across polar bears, which adds some urgency.
“We want a quick kill and we want to butcher it [the bowhead] as fast as possible, because the polar bears are going to come around,” he said. “The sooner we get it done, the better.”
If all goes well, Qitsualik expects the whale to be caught and butchered some time between Sept. 16 and Sept. 21, he said.
Once done, the whaling party’s priority will be “getting the maktaaq on this side of the ocean [Taloyoak and James Ross Strait], and bringing it to the community,” he said. “That’s the hardest part — and hauling our gear from one side of the ocean to the next.”
The whaling party planned to set up camp at Lord Mayor Bay in the Gulf of Boothia by Sept. 12, and hunt for their bowhead in those waters. 

In Norway, Aglukkaq visits Gjoa exhibit, promotes Arctic Council “Amundsen’s story and this ship are very meaningful to me” 3 September 2013

Nunavut; MP Leona Aglukkaq speaks Sept. 2 at the Fram Museum in Oslo.

While in Oslo, Norway for the United Nations-linked Climate and Clean Air Coalition meeting, Nunavut MP Leona Aglukkaq, who is also Canada’s environment minister and minister responsible for the Arctic Council and the Canadian Northern Economic Development Agency, stopped by the Fram Museum Sept. 2 to praise Norwegian polar explorer Roald Amundsen – and talk about Canada’s ArcticCouncil chairmanship.
In June 2013, a new wing of the Fram Museum opened to house the Gjøa, the shipused by Amundsen to navigate the Northwest Passage in 1906. Amundsen became trapped in the ice off King William Island, near the community now called Gjoa Haven. There, he and his crew spent two winters and developed aclose relationship with the Netsilik Inuit.

“Amundsen’s story and this ship are very meaningful to me. I grew up in the small Arctic community of Gjoa Haven. My family lives there today, and I still call it home,” Aglukkaq said. “The traditional knowledge, expertise and cultures of the people living in the Arctic were critical to Amundsen’s success in reaching the South Pole in 1911. And I believe they will also be key to the future success of the Arctic region.”
Aglukkaq repeated her message that the overarching theme of the Arctic Council
under Canada is “development for the people of the North,” that is, she said, responsible Arctic resource development, safe Arctic shipping and sustainable circumpolar communities.
“Very simply, Canada will put the interests of those who live in the Arctic first. During Canada’s chairmanship, the council program will include the creation of a circumpolar business forum, recommendations for incorporating traditional and local knowledge into its work, and the development of actions to address black carbon and methane emissions,” Aglukkaq said, referring to the goals of the Climate and Clean Air Coalition meeting.

Geplaatst: 21.09.2013. Gewijzigd: 2013 09 24

Klimaat: Overheid gedagvaard

De rechter moet de regering dwingen tot effectief klimaatbeleid. Organisatie voor duurzaamheid Urgenda wil dat de rechtbank de Nederlandse staat beveelt de uitstoot van broeikasgassen in Nederland in zeven jaar met 40 procent te verlagen. Bron: Trouw, Joop Bouma, 28 september 2013.
Volgens Urgenda is de rijksoverheid nalatig: Nederland brengt zijn inwoners in gevaar door het ontbreken van een doeltreffend klimaatbeleid. Dat ook andere landen weinig ondernemen tegen de gevolgen van klimaatverandering, doet niet af aan de zelfstandige plicht van de Nederlandse staat om burgers te beschermen tegen de grote risico’s door de (versnelde) opwarming van de aarde, zegt de Maastrichtse advocaat Roger Cox.
Cox vraagt namens Urgenda de rechter om Nederland tot ingrijpen te dwingen. De staat moet afspraken uitvoeren die al jaren vastliggen in protocollen, volgend op het VN-Klimaatverdrag, vindt Urgenda. Nederland tekende dat VN-verdrag.
Op 28 september 2013 maakt Urgenda tijdens de milieuconferentie Springtij op Terschelling de meer dan honderd pagina’s tellende dagvaarding openbaar. In het document wordt gedetailleerd beschreven op welke punten het klimaatbeleid van Nederland faalt.
Het komt niet vaak voor dat een rijksoverheid in eigen land voor de rechter wordt gedaagd voor haar rol in een mondiaal milieuprobleem. In andere landen, waaronder België, volgen juristen en milieuorganisaties de zaak van Urgenda nauwlettend. Ook elders hebben milieugroepen plannen klimaatbeleid via de rechter af te dwingen.
De organisatie verwijt Nederland ook dat het mensenrechten schendt (het recht op leven, het recht op gezondheid) door geen effectieve klimaatmaatregelen te nemen. Om de eis kracht bij te zetten wil de Urgenda mede-eisers mobiliseren. “Deze rechtszaak gaat over ons en onze nalatenschap aan onze kinderen“, aldus de dagvaarding.

Klimaatwetenschappers zijn geen scheidsrechters.
Wijnand Duyvendak: “…Van de klimaatwetenschappers wordt veel te veel verwacht. Ook deze week weer, in Stockholm bij de publicatie van een nieuw rapport van het IPCC, het mondiale forum van klimaatwetenschappers… Ten onrechte worden de klimaat-wetenschappers beschouwd als de scheidsrechters in het klimaatdebat. Dat is hun rol niet. De politiek, en maatschappelijke organisaties, zijn aan zet om een oordeel te vellen over de bevindingen van de wetenschappers.
…Het is opvallend dat de hoofdlijn van de conclusies over de opwarming van de aarde de afgelopen decennia in feite niet is veranderd. De vele pogingen deze te weerleggen, hielden nooit stand in de – soms felle – wetenschappelijke discussies.
…Het onderzoek van klimaatwetenschappers richt zich allengs niet meer op de vraag of broeikasgassen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde, maar meer en meer op de vraag welke toename van broeikasgassen tot welke effecten leidt. We zien dit jaar in het verslag van het IPCC dat de gevolgen voor de temperatuur wellicht een heel klein beetje minder zullen zijn dan eerder gedacht, maar de effecten op de zeespiegelstijging juist weer behoorlijk groter.
…wat doe je bij een redelijke hoeveelheid bewijs, bij veel bewijs, of bij heel veel bewijs? In essentie is de vraag aan de politiek: welk risico ben je bereid te lopen?
…[met] de [versnelde] klimaatverandering is sprake van een grote kans op ernstige gevolgen voor miljarden mensen, wanneer we in het huidige tempo fossiele brandstoffen blijven verstoken. [Inheemse Arctische volken zullen verdwijnen.] Er zijn onzekerheidsmarges maar deze zijn niet heel groot: het zou wel eens heel erg mis kunnen gaan in de loop van deze eeuw… niets doen het nemen van een onverantwoord groot risico.
Bron: Trouw, Opinie, 26 september 2013.

Iceberg riders – Doc24

O.a. op 7 september 2013, in de themaweek Mooi weer scenario’s, zendt Holland Doc 24 de documentaire Iceberg riders van Svebor Kranjc en Ap Verheggen (2012) uit. In Iceberg riders worden de gevolgen van het smelten van zee-ijs zichtbaar. Met deze film over en het plaatsen van een beeldhouwwerk bovenop een ijsberg in Groenland, wil kunstenaar Ap Verheggen, aandacht te vragen voor de situatie van de Inuit.
Als gevolg van de klimaatverandering is het zee-ijs dunner dan ooit, wat maakt dat het traditionele leven van de Inuit onder druk staat: ze kunnen niet meer jagen en vissen. Tijdens het project ondervindt het team aan den lijve de invloed van klimaatverandering. Ze moeten een flink aantal tegenslagen overwinnen om hun doel te bereiken. Holland Doc 24 sluit met de themaweek ‘Mooi weer scenario’s’ aan op de nieuwe VPRO-serie Klimaatjagers, waarin journalist Bernice Notenboom de gevolgen van de versnelde klimaat-verandering in beeld brengt. hollanddoc.nl  wetenschap24.nl coolemotion.blogspot.nl  youtube.com